Voeding: kan ik alles eten en drinken met een stoma?

Met een ileostoma moet je minimaal 2 tot 2,5 liter vocht per dag drinken. Dit is belangrijk, omdat je met een ileostoma veel vocht verliest.

Met een ileostoma heeft, verlies je veel vocht en zout. Dit is er in de dunne darm nog niet uitgefilterd en door het lichaam opgenomen. Het is daarom belangrijk dat je voldoende drinkt om dit aan te vullen.

Aanvullen van zoutverlies

Het verlies van zout kan je aanvullen door extra zout te gebruiken. Je kan bijvoorbeeld keukenzout over je eten strooien. Ook andere producten kunnen helpen het zouttekort te voorkomen. Bronnen van zout zijn bijvoorbeeld:

• Keukenzout
• Aromat
• Ketjap, zout en zoet
• Maggi
• Bouillon, heldere soep
• Tomatensap/groentesap
• Rookvlees
• 20+ en 30+ (smeer)kaas

Bij diarree, braken, hevige transpiratie, koorts of warm weer treedt extra zout- en vochtverlies op. Maar ook bij sporten verlies je meer vocht en zout dan normaal. Bovendien kan je een verminderde eetlust hebben, waardoor de inname van zout en vocht lager is. Een extra zout- en vochtaanvulling is dan nog meer nodig.

Windjes worden niet alleen veroorzaakt door voeding. Ook snel praten, snel eten, praten onder het eten, kauwgom kauwen, roken, drinken door een rietje, snurken met open mond, verkoudheid, zenuwachtigheid en een slecht passend gebit leveren veel lucht in het darmkanaal op.

Producten die extra winderigheid kunnen veroorzaken:
 

• Koolzuurhoudende drank en bier in het bijzonder
• Peulvruchten
• Knoflook
• Prei
• Koolsoorten
• Spruitjes
• Uien
• Paprika

In principe kan je een stoma niet ruiken. Sommige producten geven een sterke geur aan de ontlasting. Wanneer je het stomamateriaal op tijd vervangt en het zakje goed vastzit, komen er geen geuren vrij. Een koolstoffilter in het stomamateriaal neemt de geuren op, maar werkt een bepaalde tijd.

Producten die extra geurvorming kunnen veroorzaken:
 

• Eieren
• Prei
• Knoflook
• Uien
• Koolsoorten
• Peulvruchten
• Vis

Wanneer je als colostomadrager last hebt van diarree, kan je het beste veel drinken. Eet ook bij alles wat je drinkt een beschuitje, cracker of droog koekje. Neem contact op met je arts of stomaverpleegkundige wanneer je ongerust bent of wanneer de diarree te lang aanhoudt.

Oorzaken van diarree zijn vaak: voedselvergiftiging, buikgriep, bepaalde medicijnen of een bestralingskuur.

Met een ileostoma is je ontlasting altijd dun en bestaat er een grotere kans op uitdroging. Met het vochtverlies gaat ook veel zout verloren. De verschijnselen van zout- en vochttekort zijn: moeheid, duizeligheid, prikkelbaarheid, slaapstoornissen, snel gewichtsverlies, algehele malaise en spierkrampen. Wanneer er niet snel verbetering optreedt, neem dan contact op met je huisarts of stomaverpleegkundige.

Het is voor ileostomadragers belangrijk om meerdere kleine maaltijden per dag te eten, veel water te drinken en extra zout te gebruiken. Eet bij alles wat je drinkt een beschuitje, cracker of droog koekje. 

Obstipatie bij een colostoma komt vaak door te weinig vocht en/of te vezelarm eten.

Advies: veel drinken (minstens twee liter per dag) en gebruik vezelrijke voeding. Drink eventueel een glas lauw water op de nuchtere maag. Neem contact op met je arts of stomaverpleegkundige wanneer je ongerust bent of als dit te lang aanhoudt.

Obstipatie bij een colostoma komt vaak door te weinig vocht en/of te vezelarm eten.

Verwar een verstopping niet met obstipatie. Verstopping komt vaak voor bij een dunne darmstoma, doordat de patiënt te weinig drinkt en/of vezelarm eet. Een obstructie wordt veroorzaakt door een onverteerbare prop die voor de opening van de stoma vast zit. De prop kan ontstaan door het eten of het niet goed kauwen van niet verteerbare en/of vezelige producten. Het meeste risico op zo’n verstopping lopen de ileostomadragers.

Voorkomen is beter dan genezen
De gouden regel is: eet rustig, kauw je voedsel goed en snij je voedsel in kleine stukjes. Wees alert bij bepaalde producten, zoals champignons, noten, producten die kokos bevatten, asperges, rauwkost, draadjesvlees en partjes van citrusvruchten.

Wat te doen bij een obstructie?
Obstructie blijft beslist niet onopgemerkt. Je kan last krijgen van buikpijn, krampen, een opgezette stoma en geen productie van ontlasting, op misschien wat dun vocht na. Aanbevolen wordt veel te drinken in de hoop dat de prop lost schiet. De buik masseren in de buurt van de stoma kan ook helpen. Helpt dit allemaal niet, neem dan direct contact op met je stomaverpleegkundige of de huisarts. Neem in een dergelijke situatie nooit laxeermiddelen.

Wanneer je in (sub)tropische landen verblijft, heb je te maken met hogere temperaturen en andere hygiënische omstandigheden. Hierdoor is het gevaar van diarree extra aanwezig. Neem geen onnodige risico’s. Vermijd daarom:

• Ongekookt leidingwater
• IJs en ijsblokjes
• Rauw vlees en rauwe vis
• Rauwe groenten
• Ongeschild fruit
  
   

Zorg er bovendien voor dat je altijd Oral Rehydration Salts (ORS), bouillontabletten en/of zouttabletten bij je hebt.